Bir tür olarak hünnap (Zizyphus jujuba, ZJ) bitkisi; Plantae Alemi, Magnoliophyta Şubesi, Magnoliopsida Sınıfı, Rosales Takımı, Rhamnaceae Ailesi, Ziziphus Cinsine aittir.
Ülkemizde Denizli, Aydın, Antalya gibi ılıman iklimin hakim olduğu yerlerde yaygın yetiştirilirken yağışa dayanıklı türleri Karadeniz’in Çoruh havzasında, soğuğa dayanıklı türleri Kayseri, Ankara, Aksaray gibi karasal iklimin hakim olduğu illerimizde yetiştirilebilmektedir. Ülkemizde altı cins ve yaklaşık yirmi beş tür hünnap bitkisinin varlığı bilinmektedir. Bunlar; Frangula, Colletia, Paliurus, Rhamnus, Hovenia ve Zizyphus cinsleridir.
Hünnap meyvesinin insan sağlığı ve beslenmesi açısından önemli bileşikler ihtiva ettiği yapılan bilimsel araştırmalarda tespit edilmiştir. Karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral gibi temel besin ögeleri yanında sekonder metobolitler bakımından da kıymetli bir bitki olmasına rağmen ülkemizde çok fazla bilinmemektedir.
Hünnap Meyvesinin Sağlık Alanında Faydaları ve Kullanımı
Hünnap meyvesi içeriği bilinmemesine rağmen çok sayıda geleneksel tıbbi kullanımı vardır. Klasik Çin bitkisel tıbbında Hünnap meyvesi, hastalıkları tedavi etmek için kullanılan bir tıbbi aromatik bitkidir.
İçerdikleri fitokimyasallar önemli antioksidan ve antimikrobiyal etkiye sahiptir. Hünnap (Zizyphus jujuba Mill.) bitkisinin tıbbi açıdan önemi ise çeşitli çalışmalarda derlenmiştir. Öksürük tedavisi, balgam ve idrar söktürücü etkisi, ağrı kesici, iltihap önleyici etkisi ve kolesterol dengeleyici olmasının yanı sıra özellikle Zizyphus jujuba Mill. bitkisinin kalp rahatsızlıkları, karaciğer hastalıkları, bağırsak kurdu tedavisinde kullanıldığı ve antimikrobiyal etkisinin bulunduğu bilinmektedir. Hünnapın ihtiva ettiği triterpenik asitlerin kanser hücrelerinin etkisini azalttıcı etkisi de vardır.
Geleneksel kullanımda, Hünnap doğrudan yenir veya suda kaynatma işlemi yapılarak sıvı olarak kullanılabilir. Hünnap, iştah azalması, ishal, yorgunluk ve güç eksikliği, anemi, solgun cilt, zihin yorgunluğu için kullanılmaktadır. Çocuklarda ateş, yara ve yanıkları tedavi etmek için etkilidir.
Hünnap, kurutulduktan sonra toz haline getirilip de kullanılabilir. Yaprakları, ateş düşürücüdür ve obeziteyi azaltır. Tohumları, göz hastalıklarını tedavi eder. Yaşlılar, çiçek hastalığının şiddetini azaltmak için taze yaprak suyunu manda sütüyle birlikte kullanmışlardır. Ayrıca boğazdaki ses kısıklığını tedavi etmek için geleneksel şifacılar, hastalara bu bitkinin taze köklerini ağızlarında tutmalarını ve yine bu bitkinin taze yapraklarını, idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için kimyonla birlikte kullanmalarını tavsiye etmişlerdir.
Hünnap meyvesi ile ilgili yapılan çalışmalarda antioksidan etkisi, antimikrobiyal etkisi, sindirim kanalını koruyucu etkisi, karaciğeri koruyucu etkisi, antikanser etkisi ve Tip-1, Tip-2 diyabeti önleyici etkisi olduğu tespit edilmiştir.
Uyarı!
Yukarıda yeralan metin haber ve bilgi amaçlı hazırlanmış olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka sağlık uzmanının görüş ve onayı alınmalıdır.
