Rhus cinsine ait bir tür olan sumak, Anacardiaceae familyasından olan yabani bir bitkidir. Çalı ve ağaççık şeklinde olan bu bitki yaklaşık 1 ila 3 metre boylarındadır. Bu ağacın meyveleri kırmızı veya mor salkım şeklindedir. Rhus coriaria (Anacardiaceae) yöresel ismi Sumak olarak bilinmektedir. Genellikle sonbahar aylarında toplanan sumak meyvelerinin yaprakları da kullanılmaktadır. Kuru taşlık ve kayalık yerlerde, çalılıklarda, yol kenarındaki yamaçlarda ve ormanlık yerlerde 600-1900 m yüksekliğe kadar yetişir. Rhus coriaria, Rhus cinsinin ülkemizde yetişen tek türüdür. Bu tür Akdeniz, Ege, Güneydoğu Anadolu, Kuzey Anadolu, Trakya ve İç Anadolu bölgelerinde yayılış gösterir. Sumak bitkisi dünya genelinde ise özellikle Afrika, Kuzey Amerika ve Güneydoğu Asya’da tropikal ve ılıman bölgelerde yetişir.
Sumak meyveleri ülkemizde suda bekletilen meyveleri süzülerek “sumak ekşisi” olarak yemeklerde ağızda bir aroma bırakmasıyla bilinen sumak ekşisi ülkemizde yaygın olarak kullanılmaktadır. Sumak bitkisinin kurutulmuş toz hali ise yemeklerde, salatalarda veya etlerde limonlu bir tat vermek amacı ile kullanılır.
Sumak – Rhus coriaria Faydaları
Sumak, çeşitli türleri olan bir bitkidir ve taze veya kurutulmuş olarak yemeğe veya içeceklere katılabilir. Sumak, yüksek miktarda antioksidan içerir ve sağlıklı bir diyetin bir parçası olarak kabul edilir. Aşağıda sumakın bazı potansiyel sağlık faydalarından bahsedeceğiz:
- Kan basıncını düşürür: Sumak, potasyum içeriği nedeniyle kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
- Anti-enflamatuar etkisi vardır: Sumak, anti-enflamatuar özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir ve bu nedenle romatizmal hastalıklara karşı etkilidir.
- Kolesterolü düşürür: Sumak, kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir ve bu nedenle kalp sağlığını koruma amacıyla tavsiye edilir.
- Mide sağlığını korur: Sumak, mide sağlığını koruma amacıyla tavsiye edilir çünkü mide asit seviyesini dengeler ve mide ülseri oluşumunu önler.
- Anti-kanserojen etkisi vardır: Sumak, anti-kanserojen özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir ve bu nedenle kansere karşı etkilidir.
Sonuç olarak, Sumak sağlıklı bir diyetin bir parçası olarak kabul edilir çünkü yüksek miktarda antioksidan içerir ve sağlıklı bir diyetin bir parçası olarak kabul edilir. Ancak, Sumak alerjisi olanlar veya mide problemleri olanlar için uygun olmayabilir. Bu nedenle, doktorunuzla konuşmadan önce Sumak tüketmeniz önerilmez.
Sumak genellikle toz olarak kullanılsa da doğal hali meyvedir. Sumak bitkisinin yaprakları ve meyveleri, tarih boyunca ilaç hammaddesi olarak içerdikleri önemli bazı bileşenlerden dolayı bitkisel tedavide kullanılmış, günümüzde de aynı amaçla kullanımı devam etmektedir. Yapraklar Dioscorides ve İbni Sina tarafından hemoroitte, ağız yaralarında, ishalde, göz hastalıklarında, el ve ayak çatlaklarında tedavi için önerilmiştir. Bu bitki türünün yaprakları ve meyveleri Anadolu’da ağızdaki yaralara ve şeker hastalığına karşı halk arasında yaygın bir şekilde ilaç olarak kullanılmaktadır.
Sumak Suyu Ektresi Nasıl Hazırlanır?
Sumak suyu ekstresi ise şu şekilde hazırlanmaktadır: 750 gr Sumak meyvesi 8 saat 750 gr suya daldırılır, ardından meyveler ezilir ve kırıcı ile birkaç kez sıkılır ve 30 dakika suda kalmasına izin verilir. Daha sonra katı kısımlar bir süzgeç ile ayrılır. Sumak suyu daha sonra pastörize edilir ve 300 mL’lik içme şişelerine şişelenir. Sumak ekstrelerinin konsantrasyonu 75 mg/100 mL (225 mg/300 mL) Sumak suyuna eşit olmalıdır. Sumak suyu serin bir ortamda saklanmalıdır. Sumak suyu 7 gün boyunca günde iki şişe (300 mL) tüketilebilir.
